Een kilo veren is even zwaar als een kilo ijzer.

Maar de hoeveelheid ruimte die de veren innemen is vele malen groter dan de hoeveelheid ruimte die het ijzer in neemt. We noemen ijzer dan ook een zware stof en veren licht. Dit verschil is het soortelijk gewicht.

Bij bier brouwen willen we graag weten hoeveel alcohol er in het bier zit. Dit kunnen we met behulp van het soortelijk gewicht bepalen. In het brouwproces hebben we wort, waaraan we gist toevoegen. De gist zal de suikers omzetten in alcohol. Hierdoor zal het soortelij kgewicht veranderen.

We gaan het soortelijk gewicht meten voordat het gist zijn werk heeft gedaan en ook nadat dat is gebeurd. QAls we deze 2 waarden weten, dan kunnen we het alcoholpercentage van het bier uitrekenen.

Het meten van het soortelijk gewicht gaat met een hydrometer. Dit is een glazen pijpje dat we in het bier hangen. Afhankelijk van het SG zal het pijpje meer of minder diep zinken. We lezen de waarde af van de meetschaal die erin zit.

Sommige brouwers doen dit in hun emmer, er is mij aangeleerd om dit te doen met een klein beet Wort en niet in de emmer. En uiteraard luisteren we naar onze brouwmeester.

Om het alcohol percentage te berekenen nemen we het soortelijk gewicht (SG) voordat de gister erbij zit en he SG nadat het gist zijn werk heeft gedaan.

De berekening is redelijk eenvoudig:

Alcoholpercentage = (StartWaarde – EindWaarde) * 0,122 + 0,3

Hierin zijn:
• StartWaarde, dit is het soortelijk gewicht van de wort (voordat de gist is toegevoegd)
• EindWaarde, dit is het soortelijk gewixcht nadat het gist is uitgewerkt
• 0,122, dit is een omrekenwaarde voor een gemiddeld bier
• 0,3, is het gemiddelde alcoholpercentage dat vrijkomt bij de nagisting op de fles