Een lijstje van veel voorkomende woorden in pretpark en achtbaan land.

Airtime

De sensatie als je uit je stoel los komt. De trein laat je in de lucht hangen terwijl die onder je vandaan glipt. Dit wordt veroorzaakt door de negatieve G's. De positieve G's daarentegen drukken je in je stoel.

Anti-rollback dog

Een mechanisme op een lift heuvel die ervoor zorgt dat als een kabel mocht breken

oid, de trein niet terug de heuvel af kan rijden. Deze 'dogs' zorgen voor het beroemde klik klik klik geluid.
In het Nederlands ook wel ratel genoemd.

Audio-Animatronics

Een dure naam voor de techniek die Disney gebruikt om zijn poppen te laten bewegen. Het Audio deel verwijst naar een muziekband die wordt gebruikt om geluid en beweging op elkaar af te stemmen, en afgestemd te houden. Een mond beweegt gelijk met de muziek/woorden.

Banked turn

Een deel van een achtbaan, meestal in een bocht, waarvan een deel hoger is als de andere. De trein hangt dus schuin. Dit wordt gebruikt om bochten met hoge snelheid te kunnen nemen. De passagiers blijven in hun stoel. Indien bochten niet 'gebanked' zouden zijn, zouden de passagiers pijnlijk hard tegen de zijkant van de wagentjes geduwd worden.

Barrelroll

Een stuk track waarin de trein via een zijwaartse beweging compleet over de kop gaat. Denk hierbij aan het zijwaarts van een heuvel af rollen. Een goede barrelrol gebruikt een zo kort mogelijk stuk recht voor uit. Voorbeelden hiervan zijn de elementen op de Ultra Twister in Six Flags Astroworld.

Een kurkentrekker wordt niet gezien als een barrelrol.

Batwing

Een element waarin een neerwaartse en vervolgens een opwaartse omkering plaatsvindt. De trein gaat terug in de richting waaruit die gekomen is. Men gaat 2 maal over de kop. Vergelijk met de Boomerang verderop.

              front view:         side view:
                 _    _                  /|
                / \  / \                / |
               (  |  |  )            __'  |
                \_|__|_/                  |
                  |  |

Berm

De aarde wal om een park heen.

Block

Een deel van een achtbaan dat van de andere delen is gescheiden door remmen, lift of een andere methode die ervoor zorgt dat treinen elkaar niet kunnen naderen.

Achtbanen zijn vaak opgedeeld in meerdere 'blocks'. Hoe meer blocks, hoe meer treinen er tegelijkertijd kunnen rijden. Een veiligheidssysteem zorgt ervoor dat treinen niet tegelijkertijd op hetzelfde track komen.

Bob

Een buitenbeentje onder achtbanen. Het enige type dat niet permanent over rails loopt. Net als een gewone achtbaan heeft de Bob een station, lift en rem sectie. Maar de stukken tussenin bestaan uit een grote pijp, waar de bob los doorheen rijdt. Hierdoor dan de Bob vrijelijk bewegen in de buis, waardoor de passagiers het gevoel krijgen dat de Bob uit de baan zal vliegen.

Boomerang

Dit heeft 2 type betekenissen:

• Type achtbaan gebouwd door Vekoma. Het meest populaire type op dit moment. In Europa ondermeer in Six Flags Holland (La Via Volta), Six Flags België en Bellewaerde Park in België.
  De rit heeft een achterwaartse lift heuvel, een boomerang element, een volle looping en een 2e liftheuvel. Na release vanaf daar gaat de rit achteruit terug.
• Een element waarin een opwaartse en vervolgens neerwaartse omkering plaats vind. De trein gaat terug in de tegengestelde richting als voorheen. Men gaat 2 maal over de kop. Vergelijk met de Batwing hierboven.

              front view:         side view:
              |\    /|                 / \
              | \__/ |                    )
              |      |                   /
              |      |             ------'

Booster Wheels

Een snel ronddraaiend (auto)wiel welke de trein voortbeweegt. Wordt veel gebruikt in/om het station. Maar ook ter aandrijving van de trein op een lift, ondermeer bij de Revolution in Bobbejaanland, België.

Bowtie

Een element waarin een neerwaartse en vervolgens een opwaartse omkering plaatsvindt. De trein gaat verder in tegengestelde richting als voorheen. Men gaat 2 maal over de kop. Vergelijk met de Boomerang hierboven.

              front view:         side view:
                 _    _               /|\
                / \  / \             / | \
               (  |  |  )         __'  |  '__
                \_|____/               |
                  |  |

Brakes

Remmen, helaas nodig. Tijdens de rit echter een pure kwelling voor de echte achtbaanfreak. Er zijn de volgende types:

• Station Brakes
  De remmen die gebruikt worden om de trein tot een complete stuk te brengen. Bijvoorbeeld aan het einde van de rit.
• Check Brake
  Veiligheidsremmen die worden gebruikt om te voorkomen dat 2 treinen in dezelfde sectie komen. Staan normaal gesproken open en remmen de trein dan niet af.
• Scarf Brake
  Remmen tijdens de rit, die enkel worden gebruikt om de snelheid omlaag te brengen. Het is niet mogelijk om hiermee de trein volledig stil te zetten. Worden gebruikt om de snelheid en intensiteit van de rit binnen de perken te krijgen en/of te houden.
• Trim Brake
  Remmen tijdens de rit, die enkel worden gebruikt om de snelheid omlaag te brengen, als de snelheid boven toegestane waarden komt.

Brake Run

Een plat (of zacht dalend) stuk rails, meestal de lengte van 2 tot 3 treinen lang. Hier wordt de trein compleet of grotendeels afgeremd om rustig het station in te kunnen rijden.

Doordat vocht soms de prestaties van de remmen beïnvloed wil dit stuk nogal eens overdekt zijn.

Bunny Hops

Ook wel camel back of gravity hups genoemd. Dit is een stuk met daarin een aantal kleine heuveltjes. Als hier op de goede snelheid doorheen gegaan wordt kan de berijder maximale Air time ervaren.

Op sommige rides kun je door jezelf zacht met je voeten af te zetten het complete stuk los uit je stoel komen. Een baan die dit heeft is Thunder Road in Paramount's Carowinds in Charlotte, Usa.

Butterfly

Een element waarin een opwaartse en vervolgens neerwaartse omkering plaats vind. De trein gaat in dezelfde richting verder. Men gaat 2 maal over de kop. Vergelijk met Boomerang hierboven, waarvan dit een afgeleid kunstje is.

              front view:         side view:
                                      _  _
               |\    /|              / \/ \
               | \__/ |             (      )
               |      |              \    /
               |      |           - -----' ---

Camel-Back Humps

Zie bij Gravity Humps.

Car

Een onderdeel van een achtbaan treintje. Per trein zitten er meestal 1 tot 8 karretjes.

Cast member

Een werknemer binnen in een van de Disney pretparken.

Cattle Chute

IJzeren draaibare poortjes in een wachtrij, die worden gebruikt om de lengte van de wachtrij langer of korter te maken. Dis is afhankelijk van de hoeveelheid wachtenden.

Centrifugal Railway

Ouderwetse naam voor een achtbaan die over de kop ging. Ook de term loop-the-loop coaster kom je nog wel eens tegen in oudere boeken.

Chain Dog

Een soort haak die aan de lift ketting vastzit. Deze grijpt de onderkant van de trein vast en trekt deze vervolgens omhoog.

Chain Incline

Ouderwetse naam voor een lift heuvel.

Chain Lift

De ketting die de trein de lift heuvel optrekt.

Coaster Virgin

Iemand die nog nooit een achtbaan heeft bereden.

Check Brake

Zie Brakers

Circuit

Een compleet rondje op een achtbaan.

Classic Coaster

Een term die wordt gebruikt om aan te geven dat een achtbaan op de traditionele manier wordt beheerd. Hierbij hebben ze meestal de ouderwetse remmen, originele gordels of beugels, stoel splitsers, hoofdsteunen etc.

Cobra Roll

Andere naam voor Boomerang.

Corkscrew

De kurkentrekker. Een element begint rechtop, maakt een zijdelings/voorwaartse beweging en komt (na over de kop te zijn gegaan) weer rechtop terug.
Af en toe kom je ook wel de term 'helix' tegen voor een kurkentrekker element. Maar dat is een verwarrende term.

Corral Lines

Korte wachtrijtjes op het station, welke bepalen waar je in de trein komt te zitten.

Cutback

Een door de firma Arrow bedacht element, waarin een eenmaal over de kop gaat in een 180 graden bocht.

Dips

Term voor een glooiende daling en stijging in een baan.

Diving Loop

Een element dat door B&M werd geïntroduceerd. Geïnspireerd door de Immelman loop uit de vliegtuigacrobatiek. Je gaat het element normaal in, vervolgens draait de baan, naar links of rechts, net zolang totdat je op z'n kop hangt. Op dat punt duikt de baan naar beneden (in een soort halve loop) totdat de trein en passagiers weer recht hangen.

Indien dit element voorkomt in een inverted baan, spreekt men vreemd genoeg niet van een diving loop, maar van een Immelman loop.

Dog Leg

Een korte bocht naar links of rechts, in een verder recht stuk baan.

Double Dip

Een heuvel die is opgedeeld in 2 losse afdalingen, gescheiden door een min of meer plat stuk track. Incidenteel zie je dit ook wel bij opgaande stukken.

In de lange afdalingen bij boomstam wildwaterbanen kom je dit erg vaak tegen.

Elevated Curve

Bocht in de baan, vaak banked, waarbij het ene deel hoger ligt dan het andere deel.

Exclusive Ride Time

Periode waarin deelnemers aan een door een achtbaanclub georganiseerd evenement, waarbij de deelnemers (vaak voor of na sluiting van het park) exclusief gebruik mogen maken van een aantal attracties.

Fan Curve of Fan Turn

Bocht waarin tijdens de draaiing een hoogteverandering plaatsvindt.

Figure Eight

Een echt achtbaan waarbij de layout echte 8 voorstelt, gezien vanaf boven.

Fine' Del Capo

Een stuk baan dat plotsklaps onder een obstakel heen duikt, waarbij het de passagiers het gevoel geeft deze te zullen gaan raken. Latijns voor "einde van het hoofd" oftewel "de kop eraf".

First Drop

De eerste afdaling op een achtbaan, meestal de hoogste en steilste van de rit. Meestal onder een hoek van 50 graden.

Flat Spin

B&M term voor een korte bocht, meestal erg banked.

Flat Turn

Een korte bocht, die niet gebankt is. Geeft vaak het gevoel dat het karretje gaat omslaan. De passagiers smakken tegen de zijkant van de wagen.

Flying Turns

Een term uit de Bob banen. Een scherpe bocht waarin de sleden de hoogte opzoeken.

G

De eenheid van kracht. Zie het aparte hoofdstuk over G's.

General Public

Bezoekers van een pretpark.

Grab Bar

Handvat of beugel vastgemaakt aan de rug van de stoel voor je.

Gravity Railway

Ouderwetse term voor een achtbaan.

Gravity Humps

Zie Bunny Hops.

Guide Wheel

Wiel aan de zijkant van de baan, die ervoor zorgt dat de trein netjes door de bocht gaat.

Gully Coaster

Achtbaan die de natuurlijk curves van het terrein volgt. Dicht bij de grond lijkt de snelheid veel hoger.

Heartline Coaster

Achtbaan waarbij de treinen tussen de rails hangen. Bekendste was de Ultra Twister in Six Flags Astroworld in Houston. Zowel de achtbaan als het park zijn inmiddels gesloten.

Heartline Roll

Andere term voor een Barrel Rol.

Helix

Denk aan het afvoerputje van je bad. In een baan is dit een draaiing, die omhoog of omlaag kan gaan. De helix heeft minimaal een 180 graden bocht.

Horseshoe Turn

Korte scherpe bocht, vergelijkbaar met de fan turn, maar nog scherper.

Hump

Heuvel

Hypercoaster

Een achtbaan die meer dan 200 feet (ongeveer 65 meter) hoog is, en niet over de kop gaat.

Immelman Loop

Zie Diving Loop

Incline Loop

Een looping die niet rechtop staat maar 45 graden schuin.

Inversion

Ieder deel van een achtbaan waarbij de berijder over de kop gaat.

Inverted

Ook wel "Suspended fixed mast" of "Suspended Looping Coaster"

Een achtbaan waarbij de trein onder de rails hangt. De passagiers zitten op stoeltjes met hun benen vrij bungelend. De trein, stoelen zijn niet flexibel (ze kunnen niet heen en weer) bevestigt. Hierdoor is het mogelijk om met dit type achtbaan over de kop te gaan.

Interlocking Loop

Twee verticale loopings die ingehaakt zijn. Denk aan de schakels van een ketting. Voorbeeld zijn de 2 loopings op de Loch Ness Monster in Busch Gardens in Williamsburg, Virginia, Usa.

Lap Bar

De beugel die je in de stoel houdt.

Lateral Gravity

G krachten die ervoor zorgen dat je in je stoel gedrukt wordt.

Lift Hill

Ook wel genoemd de lift, chainlift of liftheuvel

Allemaal namen voor dat steile hoge ding, waar die ketting onderdoor loopt die de trein omhoog trekt.

Linear motor

Er zijn 2 types lineaire motors LSM and LIM.

• LSM - Dit is de bekendste en wordt ondermeer gebruikt op Superman The Escape. Een rij elektromagneten onder baan, duwen de magneten in de trein voort.
• LIM - Een metalen plaat, niet magnetisch, onder de trein glijdt door een U-vormige met elektromagneten. Deze plaat wordt vervolgens onder spanning gezet, waardoor die de magneten in de baan afstoot en de trein beweegt. De treinen kunnen op deze manier veel lichter in gewicht zijn dan de LSM treinen.

Loading Platform

Het gedeelte van het station waar de passagiers in de trein kunnen stappen.

Loop

Het baanelement dat ervoor zorgt dat de trein over de kop gaat. Bij een loop, of looping, spreken we altijd over een verticale loop.

De meeste mensen denken dat het een cirkel is, dit is echter niet zo. Het is een eclips met de echte naam clothoid loop. Geen idee wat daar de Nederlandse term voor is. Het bijzondere aan dit formaat, in tegenstelling tot een echte circel is dat de zijkanten wat afgeplat zijn, Vergelijk met een rij dat rechtop staat. Het gedeelte waar men over de kop gaat, boven in dus, is zo smal dat de trein die al door de loop is, gemakkelijk het volgend deel door deze loop trekt.

Looper

Een achtbaan die een of meerdere keren over de kop gaat.

Loop-the-loop coaster

Ouderwetse term v oor een achtbaan die over de kop gaat.

Manual Brake

Een remmen blok dat handmatig wordt bediend. Komt eigenlijk enkel nog voor bij een aantal oudere klassieke banen.

Mountain range

Alle achtbanen in Disneyland hebben een berg (Mountain) thema. De advertenties spreken daarom ook van Disney's Mountain range.

Negative G's

Zie Airtime.

Out and Back

Een type achtbaan. De naam beschrijft al het baan idee. Een lange rechte baan een bocht en hetzelfde lange stuk terug. Dit is de pure vorm. zoals bijvoorbeeld in Thunder Road in Paramount's Carowinds.

Parabolic

Een heuvel met een en al draaiing en geen, of bijna geen, rechte baanstukken.

Pay One Price

Bij de toegangsprijs van het park zit toegang tot alle shows en attracties inbegrepen. Het alternatief is dat er per rit betaald moet worden.

Pipeline

Achtbaan waarbij de trein tussen de rails hangt.

Positive G's

Zie Airtime.

Queue

Wachtrij

Queue Lines

De paaltjes en hekjes in een wachtrij.

Rail

Het gedeelte van de baan, waar de wielen overheen gaan.

Racer of Racing Coaster

Een achtbaan waarbij 2 treinen tegelijkertijd het station verlaten en tegen elkaar gaan racen, wie het snelst is. Meestal op parallelbanen. Bijvoorbeeld Colussus in Six Flags Magic Mountain in Californië. Dit hoeft echter niet altijd, zie Thunder Road in Paramount's Carowinds.

River Rapids Rides

Wildwater rivier, met de kenmerkende ronde boten.

In 1972 zat een man voor de TV. Op TV was een uitzending van de Olympische spelen in München, over kajak wedstrijden. Dit gaf hem een idee. "Als we een rivier konden maken, voor Kajak wedstrijden, waarom dan niet in een pretpark?

Deze man was Bill Crandall, algemeen directeur van Six Flags Astroworld. Samen met Intamin uit Zurich bouwden ze de Thunder River, geopend in 1980 in Six Flags Astroworld in Houston, Usa.

Rollover

Bedacht door de mannen van Vekoma, en toegepast op de SLC. Een opwaartse inversie.
Het begint met een halve verticale loop, een kurkentrekker en vervolgens nog een halve loop. De trein gaat verder in de oorspronkelijke richting.

Rotating platform

Een draaiend platform. Dit wordt gebruikt om passagiers sneller in te laten stappen.

Seat Belt

Gordel, vergelijk met de veiligheidsgordel in een auto.

Shoulder Restraint

Een U vormige beugel die over het hoofd wordt neergelaten, tegenwoordig toegepast op alle achtbanen die over de kop gaan.

Shuttle Loop

Een type achtbaan dat geen volledig rondgaand circuit heeft. De trein komt dus terug op het station, nadat het eerst het circuit in de ene richting, en vervolgens in de andere richting heeft afgelegd. Vaak achteruit.

zoals de naam al aangeeft zit er een of meerdere loopings in.

Sidewinder

Een helft van een Boomerang element.

SLC

SLC staat voor Suspended Looping Coaster. Vertaald zoiets als Opgehangen Loopende Achtbaan. Dit is een Vekoma term voor inverted achtbanen die over de kop gaan. In tegenstelling tot reguliere suspended achtbanen kan een SLC niet wiebelen, maar zijn loopings etc. wel mogelijk. Voorbeeld in de Benelux zijn de El Condor (Walibi Holland) en Vampire (Walibi België).

Spiral

Een 360 graden bocht.

Standing But Not Operating

Een term voor een achtbaan die nog wel overeind staat, maar niet meer gebruikt wordt.

Stand-Up

Een achtbaan, waarin de riders staan.

Station

Plaats waar de trein stopt en de mensen kunnen in- en uitstappen.

Station Brake

Remmen pal voor het station, die ervoor zorgen dat de trein rustig tot stilstand kan komen in het station.

Steel Coaster

Term voor een achtbaan met een stalen rails. De treinen hebben meestal nylon wielen die zorgdragen voor een soepele rustig ritje.

Suspended

Een achtbaan waarbij de trein onder de rails hangt. De passagiers zitten in wagentjes. De wagentjes zitten flexibel aan de trein vast. Hierdoor is het mogelijk om heen en weer te wiebelen. Loopings zijn niet mogelijk.

Suspended Looping Coaster

Zie SLC.

Switchback Coaster

Achtbaan waarbij de trein eerst de ene kant op rijdt. Stopt, omdraait en vervolgens de andere terug gaat.

Theme Park

Pretpark

Train

Trein, een aantal wagentjes dat geschakeld is en gezamenlijk het parcours aflegt.

Turnaround

De bocht het verst weg gelegen van het station op een Out-and-Back achtbaan.

Twister

Achtbaan met erg veel bochten.

Under Friction Wheel

Oudere term voor een up-stop wiel.

Unloading Platform

Speciaal deel van het station waar de passagiers kunnen uitstappen.

Up Stop Wheel

Wiel aan de onderkant van de rails, dat ervoor zorgt dat de trein als het ondersteboven hangt aan de baan blijft hangen. Maar er ook voor zorgt dat de trein boven op heuvels op de baan blijft.

Vertical Loop

Looping van omstreeks 360 graden, die verticaal omhoog staat.

Wheels

Wielen, een achtbaan heeft 3 typen wielen:

• Guide Wheel: Een set wieltjes aan de zijkant van de baan die ervoor zorgen dat de trein bochten volgt.
  
• Running Wheel of Road Wheel: Een set wieltjes bovenop de baan, waarop gereden wordt.
  
• Upstop wheel: Wieltjes aan de onderkant van de rails, die de trein op de rails houden bij omkeringen en bovenop heuvels.

White Knuckling Ride

Een spannende attractie, waar je met "witte knokkels" in zit.

Wild Mouse

Een kleine stalen achtbaan, waarop kleine karretjes rijden, met een aantal scherpe bochten en plotselinge afdalingen. Meestal een erg wild ritje.

Wooden Coaster

Houden achtbaan, ook wel "woodies" genoemd. Een achtbaan met houten gelamineerde rails. Er zijn enkele houten achtbanen die stalen pilaren hebben.