Een wissel is een punt waar een trein naar twee of meer andere sporen kan worden afgebogen. Een draaischijf is ook ene punt waarop de richting van een trein kan worden veranderd.

Een draaischijf is een stuk rails op een schijf. De schijf kan draaien, dat gaat met spierkracht of soms ook aangedreven. Hierdoor kan een locomotief of wagon worden gerangeerd. In het moderne treinverkeer komen draaischijven eigenlijk niet meer voor.

Het is mogelijk om de draaischijf mechanisch of met de hand te draaien. De rails wordt dan tegenover het bestemmingsspoor gebracht, waarna de loc hierop zijn weg kan vervolgen. Ook trams hebben draaischijven. Bekend zijn de eindpunten van de Trolley trams uit San Francisco. Daar trekt/duwt de trambemanning de schijf rond.

Als de schijf in gebruik is voor een wagon dan duwt/trekt een loc de wagon op de draaischijf, waarna een andere loc de wagon verder oppikt.

De draaischijf in het spoorwegmuseum is voor demonstratie doeleinden aangelegd en heeft geen actieve rangeer functie. Goed is de diesel loc (ik vermoed 2300 serie) te zien die op de schijf staat.

Draaischijven worden niet gebruikt voor het in banen leiden van doorgaand treinverkeer. Het gebruik van een draaischijf is daarvoor te traag en heeft te weinig capaciteit.

Draaischijven worden met name gebruikt in combinatie met een onderhoudswerkplaats. Deze zijn vaak in een ronde vorm gebouwd. Om de draaischijf heen.

Locs welke onderhoud nodig hebben rijden de draaischijf op. De draaischijf technicus draait de schijf in de juiste stand en de loc kan het betreffende spoor van de onderhoudswerkplaats oprijden.

De gebouwen van de onderhoudswerkplaats zijn rondom de draaischijf gebouwd en volgen de cirkel hiervan. Daarom worden ze in het Engels Roundhouse genoemd.

Op bovenstaande foto van de laatste in gebruik zijnde draaischijf, bij de hoofdwerkplaats in Tilburg zijn goed de omliggende gebouwen te zien, die om de draaischijf liggen.

Alfabetisch overzicht van nog min-of-meer bestaande draaischijven in Nederland. Van iedere draaischijf is de Google Maps afbeelding gegeven.

Enkel de fundering van de voormalige draaischijf is bewaard gebleven.

In combinatie met het mooie Roundhouse is de oorspronkelijke structuur nog goed te zien. De grijze draaischijf en de sporen in de bestrating gelegd tonen mooi de sporen naar de remise.

Draaischijf van de Veluwse Stoomtrein Maatschappij. Deze is 23 meter doorsnede en afkomstig van Oberhausen Haubtbahnhof.

Een draaischijf met een groot aantal aansluitende sporen, welke allen ook vol staan met materieel.

Draaischijf van Museum Buurtspoorweg. Oorspronkelijk van Arnhem Goederen.

De draaischijf is op de foto moeilijk te zien. Linksboven het midden. Aan een kant een binnenkomend spoor en aan de andere kant 2 aangesloten sporen. Eigenlijk dus nu in gebruik als een veredelde wissel. Goed is wel te zien dat de sporen hier naar de onderhoudswerkplaats lopen, zoals gebruikelijk was met draaischijven.

Draaischijf van Museum Buurtspoorweg. Oorspronkelijk uit Deventer en 20 meter doorsnede. Daarna in Goor gelegen waarvoor hij wel werd verkleind. in Haaksbergen beland.

Aan beide zijden 2 spooraansluitingen. Hierdoor lijkt hij erg op een Engelse wissel.

Draaischijf van de Stoom Stichting Nederland. Deze is schijf is maar liefst 23 meter in doorsnede en komt uit Mönchengladbach.

Ligt aan de rand van het complex en is maar spaarzaam aangesloten.

Draaischijf van de Stichting Stadskanaal Rail. Oorspronkelijk van het depot in Fredericia in Denemarken. Via een tussenstop in Tønder (zuiden van Denemarken) hier beland.

De draaischijf is niet aangesloten op het spoornet en ligt aan het uiteinde van het emplacement. Hopelijk zijn er plannen om hem toch in gebruik te gaan nemen.

Fundering van de draaischijf van de Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij.

Hier is enkel de fundering bewaard gebleven, deze ligt naast de huidige remise. Er lopen geen sporen meer naar toe.

De enige nog echt in gebruik zijnde draaischijf op het terrein van de Hoofdwerkplaats in Tilburg.

Met volop aansluitingen op het spoorwegnet en verscheidene aansluitingen op rails naar het Roundhouse.

De draaischijf van het Nederlands Spoorwegmuseum is afkomstig uit Maagdenburg.

Beperkt aangesloten en enkel voor museumdoeleinden in gebruik.